24 Μαΐου 2017

Πολυπολιτισμικότητα. Πας μη Ευρωπαίος, ISIS;;

Σήμερα λοιπόν που η «επικαιρότητα» επανέφερε την έννοια της πολυπολιτισμικότητας, διαβάζω συνεχώς στα SM απόψεις που καταλήγουν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο στον «κοινό» τόπο πως Πολιτισμός είναι οι συμπεριφορές και η στάση ζωής των κοινωνιών και των μελών τους ως κάτι μάλλον στατικό και αποτέλεσμα ταύτισης μιας κοσμοθεωρίας, της Δυτικής σε ότι μας αφορά. Μόνο που αυτή η άποψη συνοψίστηκε στον όρο Εξελικτισμός και είχε αποτυπωθεί ως «Η μονόδρομη πορεία της ανθρωπότητας από την αγριότητα προς τον πολιτισμό που αντιπροσωπεύει η Ευρώπη» (Lewis Morgan, Ancient Society 1877) ήδη από το τέλος του 19ου αιώνα. Κάτι που όχι μόνο δεν ορίζει την έννοια του πολιτισμού αλλά αποτέλεσε και τη «Λαϊκή θρησκεία της αποικιοκρατίας». (Servier J η εθνολογία 1993) πριν την άνοδο των Εθνικισμών.
Είναι πάρα πολύ εύκολο για εμάς που έχουμε μάθει πως ο καθένας μας δικαιούται μια άποψη, αυτή την άποψη να την κάνουμε ορισμό και μάλιστα μη διαπραγματεύσιμο. Ήδη από το 1952 οι Kroeber A. – L. Kluckhohn (Culture: A Critical Review of Concepts etc. 1952) κατέγραψαν 164 διαφορετικούς ορισμούς της Κουλτούρας που συγχεόταν με τον Πολιτισμό και έκτοτε οι ορισμοί αυξάνουν μιας και από τον Κικέρωνα έως σήμερα ο όρος αποτελεί πεδίο αναζήτησης. Και μόνο το ότι υπάρχουν ορισμοί με ποικιλία εννοιών, με διαφορές και διαμάχες αποδεικνύει πως η πολιτιστική ταυτότητα στα μέλη μιας κοινωνίας μόνο κοινή δεν είναι. Απεναντίας, δεν αντιστοιχεί σε κάποια αυτούσια ομάδα αλλά είναι αποτέλεσμα διαρκών σύνθετων αλλαγών και αλληλοεπιδράσεων που ενσωματώνει μια διαρκώς μεταβαλλόμενη ποικιλία ετερόκλιτων στοιχείων. ( Claude Levi-Strauss, Φύση και Ιστορία) και που είναι πάντα και υβριδική και δυναμική. Άλλωστε, η ιστορία της ιδέας του πολιτισμού δεν αποτελεί τίποτε άλλο παρά την την απογραφή των νοητικών και συναισθηματικών μας αντιδράσεων στην αλλαγή των συνθηκών ζωής με τέσσερα βασικά στοιχεία (R. Williams Culture & Socity 1963) Κοινωνική ιστορία, Πολιτική ιστορία, Σχέση με τον υπόλοιπο κόσμο, Νεοτερικότητα και μεταμόρφωση της κοινωνίας.
 Πριν καταλήξουμε λοιπόν σε αφορισμούς, και πριν καταθέσουμε την άποψη μας ως θέσφατη καλό θα ήταν να αναλογιστούμε πως ούτε η κοινωνία που ζούσαμε πριν την αθρόα έλευση άλλων πολιτιστικών προτύπων ήταν αρραγής, ούτε όλοι όσοι έχουν έρθει –με τη θέληση τους ή μη-, εισβάλει, αφομοιωθεί ή μη, αποτελούν ένα συμπαγές πολιτισμικό κομμάτι, ούτε υπάρχει ή υπήρξε ποτέ πλήρης αφομοίωση. 

Το ζήτημα είναι να αντιμετωπίσουμε την πραγματικότητα όπως είναι και όχι όπως είναι στους –ισμούς μας ή τα θέλω μας. Να βρούμε το συνεκτικό κρίκο που θα μπορέσει να ενώσει μέσα από τους νόμους το «μωσαϊκό», και να αναλογιστούμε πως τη φρίκη που ζούμε σήμερα την έχουν ζήσει πρώτοι οι ίδιοι οι κατατρεγμένοι -και μάλιστα από τους ίδιους φονιάδες- και δεν είναι δυνατόν να τους εξομοιώνουμε απλά και μόνο επειδή είναι διαφορετικοί από εμάς σε ένα σύγχρονο "Πας μη Ευρωπαίος, ISIS". Πόσο μάλλον όταν πρέπει να αντιμετωπίσουμε τους δολοφόνους όλοι μαζί..

Δεν υπάρχουν σχόλια: